szczegółowe wymagania na ocenę dostateczną

klasa pierwsza

 Substancje chemiczne

Uczeń:

• podaje przykłady substancji prostych i złożonych;

• odróżnia właściwości fizyczne metali od niemetali;

• zna sposoby rozdzielania typowych mieszanin niejednorodnych (np. piasek i sól kuchenna, opiłki żelaza i siarka);

• stosuje prawo zachowania masy do prostych obliczeń np. oblicza masę produktu mając masy substratów (stosunki stechiometryczne);

• opisuje właściwości fizyczne i chemiczne substancji;

• oblicza wartościowości pierwiastków w związkach z tlenem;

• wyznacza wartościowości reszty kwasowej w kwasie i wartościowość  metalu w wodorotlenku oraz wartościowość  metalu i reszty kwasowej w soli na podstawie wzoru sumarycznego;

• zapisuje wzory strukturalne tlenków oraz najbardziej znanych wodorotlenków i kwasów;

• oblicza masy cząsteczkowe związków chemicznych.  

Reakcje chemiczne. 

Uczeń:

•  zna pojęcie: mol substancji;

• zna treść prawa Avogadra, liczbę Avogadra i objętość molową gazów w warunkach normalnych;

• zapisuje równania reakcji na podstawie, wskazanych przez nauczyciela, substratów i produktów reakcji oraz podaje interpretację molową masową objętościową tych równań

• odczytuje z układu okresowego masy molowe pierwiastków i oblicza masy molowe związków;
  oblicza liczbę moli, masę i objętość podanej substancji;

• określa typ dowolnej reakcji chemicznej (na podstawie jej równania)

• oblicza skład procentowy związków dwuskładnikowych

Budowa atomu.

Uczeń:

• dzieli nuklidy na zbiory izotopów i podaje nazwę zbioru;

• definiuje pojęcia: nukleon, nuklid, pierwiastek, rdzeń atomowy;

• oblicza masę atomową pierwiastka na podstawie zawartości procentowej izotopów;

• przedstawia rozmieszczenie elektronów na powłokach dla atomów Z = 1 - 20 i zaznacza
  elektrony walencyjne i rdzeń atomowy.

 Układ okresowy pierwiastków. Wiązania chemiczne.

Uczeń:

• określa wartościowość pierwiastków grup głównych w związkach z tlenem;

• na podstawie układu okresowego pisze wzory tlenków III okresu;

• przedstawia zmienność elektroujemności pierwiastków w układzie okresowym (w grupach
  i okresach) bez uzasadnienia;

• wyjaśnia proces tworzenia się anionów i kationów z atomów;

• określa liczbę cząstek elementarnych w jonach prostych;

• potrafi zilustrować budowę cząsteczek: H2, CI2, HCI, NaCI za pomocą wzorów kropkowych i kreskowych  

 Roztwory.

Uczeń:

•  zna pojęcia: rozpuszczalność, faza, składnik;

• wymienia czynniki wpływające na rozpuszczalność;

• podaje przykłady mieszanin jednorodnych i niejednorodnych;

• oblicza: ms, mr, n, Vr na podstawie odpowiednio przekształconych wzorów definiujących Cp i Cm .

klasa druga i trzecia

Reakcje w roztworach wodnych. 

Uczeń:

• wyjaśnia dlaczego wodne roztwory elektrolitów przewodzą prąd elektryczny;

• zna pojęcie stopnia dysocjacji;

• wymienia słabe i mocne kwasy oraz słabe i mocne zasady;

• pisze cząsteczkowo i jonowo równania reakcji zobojętniania i wytrącania osadów mając podane nazwy substratów i tabelę rozpuszczalności;

• wyjaśnia znaczenia pH w życiu codziennym;

• pisze cząsteczkowo i jonowo równania reakcji hydrolizy soli i określa odczyn wodnego roztworu.  

Reakcje utlenienia - redukcji

Uczeń:

• definiuje pojęcia: reduktor, utleniacz, proces utlenienia, proces redukcji i stopień utlenienia
  (w interpretacji elektronowej);

• oblicza stopnie utlenienia w związkach złożonych typu: H2SO4, HN03, Zn(N03)2, MgS04, KMn04, K2Cr2O7 ;

• oblicza stopnie utlenienia w jonach: S2-,S042-, N03- ;

• bilansuje typowe, proste równania reakcji redoks w (formie cząsteczkowej) metodą równań połówkowych.  

  Właściwości związków nieorganicznych

Uczeń:

• zna podział tlenków na: kwasowe, zasadowe i amfoteryczne;

• pisze równania reakcji uzasadniające charakter kwasowy i zasadowy tlenków;

• wyjaśnia wpływ C02 w powietrzu na efekt cieplarniany;

• wyjaśnia wpływ tlenków kwasowych w powietrzu na kwaśne deszcze.  

 Węglowodory

Uczeń:  

•  zna zasady nazewnictwa węglowodorów z więcej niż jednym podstawnikiem;

• definiuje reakcję polimeryzacji;

• ilustruje zjawisko izomerii szkieletowej i izomerii położenia podstawnika;

• pisze równanie reakcji otrzymywania metanu z węgliku glinu;

• pisze równanie reakcji otrzymywania etenu z 1,2- dibromoetanu;

• pisze równanie reakcji otrzymywania acetylenu z węgliku wapnia;

• pisze równanie reakcji otrzymywania benzenu z acetylenu;

• określa rzędowość  wskazanych atomów węgla w podanych związkach;

• zna zastosowanie PE i PCW;

• pisze po jednym równaniu reakcji charakterystycznej dla alkanów, alkenów, alkinów i benzenu; 

• wyjaśnia różnice w budowie alkanów, alkenów, alkinów;

• zapisuje równania reakcji pół spalania i spalania całkowitego węglowodorów.  

Jednofunkcyjne pochodne węglowodorów

(alkohole, aldehydy, kw. karboksylowe, mydła, estry, tłuszcze, aminy)

Uczeń:  

• pisze równania reakcji charakterystycznych dla danej grupy związków jednofunkcyjnych

• określa rzędowość  podanego alkoholu;

• wyjaśnia nienasycony charakter kwasu oleinowego, potrafi napisać odpowiednie równania reakcji;

• wyjaśnia na czym polega proces utwardzania i zmydlania tłuszczów.  

Dwufunkcyjne pochodne węglowodorów i związki wielkocząsteczkowe

Uczeń:  

•  zna wzór alaniny, wskazuje i nazywa grupy funkcyjne występujące w tym związku;

• napisze równanie reakcji kondensacji dwóch cząsteczek glicyny i zaznaczy wiązanie peptydowe;

• napisze równanie hydrolizy dipeptydu;

• zna reakcje charakterystyczne białek (r. ksantoproteinowa i biuretowa);

• zna niektóre funkcje biologiczne białek;

• podzieli znane mu cukry na mono- , di- i polisacharydy;

• zna wzory sumaryczne maltozy, skrobi i celulozy;

• pisze równania hydrolizy maltozy i skrobi za pomocą wzorów sumarycznych.