terminy popraw: 
17 maja - kartkówka z moli i stechiometrii (24 osoby),
23 maja (środa) g 15.20 sala 43 - sprawdzian Dział 4.

---

Doświadczenia  domowe

Doświadczenie 1                   Rozdzielanie mieszaniny za pomocą flotacji.

 Flotacja – metoda rozdziału rozdrobnionych substancji stałych, w której kryterium rozdziału jest różnica w zwilżalności ciała stałego przez ciecz. Woda nie zwilża siarki – pęcherzyki gazu  przylegają do jej powierzchni i po chwili wynoszą ją ku górze. Piasek jest dobrze zwilżany przez wodę, poza tym jest dużo cięższy i pozostaje na dnie naczynia.
 Mieszanina :  krzemionka (piasek)  SiO2  i  wiórki czekolady
 Właściwości substancji pozwalające na rozdzielenie: różnica w zwilżalności substancji przez ciecz czyli piasek nie przylega do piany, drobne kryształki siarki chętnie przylegają do piany. Należy ułatwić siarce przyleganie do piany poprzez wpuszczanie strumienia powietrza od dołu ku górze, a następnie wzbogaconą pianę rozdzielić od roztworu.
 Sprzęt: szklanka, łyżka, rureczka plastikowa,
Odczynniki: płyn do naczyń, woda, mieszanina piasku i wiórek czekoladowych(zrobić ją w ilości 1 dużej łyżki)
 Kolejne czynności:
1.    Do szklanki wsyp mieszaninę.
2.    Dolej do niej trochę wody (tak do 2/3 objętości).
3.    Wymieszaj delikatnie.
4.    Wlej trochę płynu do zmywania naczyń i za pomocą rureczki, wdmuchując powietrze wytwórz pianę.
5.    Mieszaj kilkakrotnie mieszaninę i pianę –  czekolada powinna osiadać na pianie.
6.    Zdejmuj łyżeczką pianę z czekoladą  i przekładaj do drugiej szklanki lub na talerzyk.

Opisz czynności i obserwacje.

Wymień co najmniej 3 czynności w domu, które wykonujesz stosując metodę flotacji. (stosujesz pianę aby coś usunąć  J)

Doświadczenie 2         Otrzymywanie   i   badanie tlenków.
    Cel: Otrzymywanie CO2 .
Odczynniki: Na2CO3  lub NaHCO3  (czyli soda oczyszczona lub zwykła),  ocet,  kreda.
Sprzęt: szklanki, łyżka.
 Czynności:
1.    Do  szklanki  wsyp trochę (pół łyżeczki) węglanu sodu (Na2CO3 –czyli sody). Następnie za pomocą łyżeczki dodawaj  ocet. Co obserwujesz? ……Pienienie się jest wynikiem wydzielającego się gazu, dwutlenku węgla. Reakcja zachodzi wg zasady: mocny kwas wypiera słaby z jego soli.
2.    Reakcja powinna również zajść, gdy do szklanki wrzucimy kawałek kredy i będziemy wkraplać ocet. Jak myślisz, dlaczego?  
3.    Uwaga – zadanie do przemyślenia – co może zawierać tabletka tzw. „wapna-musującego”? (lek kupowany w aptece, brany przy przeziębieniu – chory potrzebuje jonów wapnia i bąbelków oraz gwarancji, że roztwór jest bezpieczny( nie żrący)).
4.    Zapisz reakcje dla węglanu sodu (węglan sodu + kwas solny  woda +dwutlenek węgla +sól kuchenna) i dla kredy (jako węglanu wapnia), która zachodzi na tej samej zasadzie.

Doświadczenie 3        Chromatografia.
Cel: rozdzielanie składników mieszaniny ciekłej metodą chromatografii cienkowarstwowej (bibułowej).
 Chromatografia najprościej mówiąc polega na przepuszczaniu mieszaniny przez jakiś ośrodek w którym poszczególne składniki mieszaniny wędrują z różnymi prędkościami i dzięki temu zostają rozdzielone. Przez cały XX wiek wymyślono wiele rodzajów chromatografii. Najprostsza w wykonaniu jest chromatografia bibułowa.
 Odczynniki:  tusz lub atrament z kolorowego mazaka, etanol (denaturat) lub ocet.
Sprzęt: szklanka, bibułka, nożyczki.
 Czynności:
1.    Wytnij 2 paski bibuły długości około 5 cm i grubości 1-2 cm. Do 2 szklanek  nalej po1 cm octu (1cm od dna) i do drugiej też 1cm od dna denaturatu lub spirytusu. 2 cm od końca pasków zaznacz kreskę  mazakiem lub atramentem. Następnie pierwszy pasek włóż do szklanki z octem i 2 do menzurki z denaturatem zahaczając o brzeg naczynia  koniec paska .
2.    Odczekaj kilkadziesiąt minut.  Ciecz zaczyna się wspinać do góry, dosięga namalowanej mazakiem kreski, zaczyna ciągnąć za sobą wchodzące w skład barwniki, które rozdzielają się wędrując z różnymi prędkościami.
3.      Zapisz obserwacje.
Znajdź informacje na temat tej metody rozdzielania mieszanin.

Doświadczenie 4  metoda adsorpcji
cel: Rozdzielanie mieszaniny ciekłej metodą absorpcji na węglu aktywnym.
odczynniki: woda, sok wiśniowy, węgiel aktywny (leczniczy)
sprzęt; 2 szklanki , lejek, sączek (można użyć złożonej chusteczki higienicznej), łyżeczka.

Adsorpcja jest to zjawisko gromadzenia się substancji (gazu, pary, składnika roztworu) na powierzchni ciała stałego. W praktyce często zachodzi ona jednocześnie  z absorpcją, która polega na pochłanianiu danej substancji przez całą objętość ciała stałego. Oba zjawiska nazywa się sorpcją. Substancja adsorbująca nosi nazwę adsorbentu, a adsorbowana - adsorbatu.
Węgiel aktywny (aktywowany) – substancja składająca się głównie zwęgla pierwiastkowego w formie bezpostaciowej (sadza), częściowo w postaci drobnokrystalicznego grafitu o bardzo rozwiniętej powierzchni.

czynności:
1. pokrusz tabletki węgla.
2. Przygotuj zestaw do sączenia .(lejek z sączkiem umieść w szyjce naczynia np. małej butelki)
3. Na sączek przenieś węgiel.
4. Przelewaj sok przez sączek z węglem.

Jak wygląda przesącz?  Jaki ma kolor i dlaczego?

Informacja dla klas II, można także zrobić doświadczenia:  "woda  kwiatowa"  ,  "ocet winny"  oraz "karmelizacja"